Rotatorcuffscheur

Het schoudergewricht is een verbinding tussen de bovenarm, het schouderblad en het sleutelbeen.  Het is het meest beweeglijke gewricht van het lichaam.  Door een samenspel van botten, spieren, pezen (rotator cuff pezen), bindweefsel en gewrichtskapsel wordt de beweeglijkheid en de stabiliteit verzekerd.

De rotator cuff (rotatoren manchet) bestaat uit 4 schouderspieren (supraspinatus, infraspinatus, teres minor en subscapularis) waarvan de pezen onder het schouderdak (benig uitsteeksel aan de bovenkant van het schouderblad) lopen en zich als een manchet vasthechten rond de schouderkop.

Tussen de voorste spier (subscapularis) en de bovenste spier (supraspinatus) loopt er nog een andere pees, de bicepspees (lange kop). 

Plotse rotator cuff scheuren ontstaan voornamelijk bij jonge mensen door een ongeval (bv val op de arm of trekbeweging van de arm).  Deze jonge mensen hadden meestal vroeger geen last van de schouder maar kunnen na de val hun arm niet meer opheffen omdat ze geen kracht meer hebben.

Chronische (langer bestaande) scheuren ontstaan meestal door ouderdom en slijtage. 

De peesscheur kan gedeeltelijk of volledig gescheurd zijn. 

Dit kan je vergelijken met een kous die langzaam verslijt en waarbij de stof dunner en dunner wordt op bepaalde plaatsen (gedeeltelijke scheur). Na een tijdje kan er dan ook een gat in de kous ontstaan. (volledige scheur)

Ook de lange pees van de bicepsspier kan gedeeltelijk losscheuren van het bot, of ontsteken. De bicepsspier helpt om de elleboog te plooien. Ze hangt met een lange en een korte pees vast aan de schouder. Vooral de korte pees is belangrijk om je elleboog goed te kunnen plooien.

De lange pees is voor die plooibeweging niet belangrijk. Ze maakt ook geen deel uit van de rotatorcuff, maar loopt door een opening, het interval, tussen de rotatorcuffpezen het schoudergewricht uit. Vaak komen een rotatorcuffscheur en een gescheurde of ontstoken lange bicepspees samen voor. Ze worden dan ook samen behandeld.

Symptomen

De symptomen en de evolutie van de symptomen verschillen volgens de oorzaak (acuut, chronisch) en de grootte van de scheur.

• Pijn in de schouderregio en bovenarm
• Krachtverlies
• Bewegingsverlies 
• Pijn bij beweging van de arm boven de schouderhoogte
• Onmogelijkheid om de arm op te tillen (acute scheur)
• Nachtelijke pijn, pijn bij hetliggen op de schouder

Onderzoek en diagnose

De arts zal vragen stellen over de klachten en een uitwendig onderzoek uitvoeren.  Er zal een röntgenfoto gemaakt worden om artrose op te sporen. Verder zal een echografie uitgevoerd worden om na te gaan welke pezen gescheurd zijn en hoe groot de scheuren zijn.  Daarnaast kan het nodig zijn om een artro-CT of een artro-MRI te laten maken.

Behandeling

Spontane genezing van een rotator cuff scheur gebeurt niet omdat die pezen weinig bloedtoevoer hebben.  Doch, het is niet omdat er een scheur in de pees zit dat deze sowieso klachten zal geven of blijven geven. De behandeling kan zonder of met een operatie gebeuren.  De keuze van de behandeling hangt af van de intensiteit van de klachten, de oorzaak de ruptuur, de grootte van de scheur zelf en het al dan niet optreden van krachtverlies.

Conservatieve behandeling (zonder operatie)

De niet-operatieve behandeling is voornamelijk gericht op het bestrijden van de pijn en het verbeteren van de kracht.

• Pijnmedicatie
• Rust
• Beweging binnen de pijngrens
• IJskompres
• Kinesitherapie, spierversterkende oefeningen van de niet aangetaste spieren
• Injectie met cortisone (ontstekingsremmend)
• Injectie met hyaluronzuur (ontstekingsremmend)

Operatieve behandeling

Als de niet-operatieve behandeling niet helpt of niet de juiste behandelkeuze is (bv jonge mensen) zal men opteren voor een debridement (opkuisoperatie) of operatief herstel van de rotator cuff.

De operatie gebeurt onder volledige verdoving via een open of kijkoperatie.

Bij een debridement (opkuisoperatie) wordt het ontstoken weefsel verwijderd. Tevens wordt meestal de bicepspees losgemaakt van zijn aanhechting. De reden om dit te doen is het feit dat deze pees geen echte functie meer heeft maar wanneer hij onstoken is, wel veel pijn kan geven. Door deze los te maken, kan de pijn aan de schouder afenemen.

Wanneer er wordt beslist om de gescheurde pezen ook te herstellen, wordt tijdens de operatie de pezen hersteld met ankers die in het bot van de schouderkop worden vastgeschroefd.  Aan de ankers zitten draadjes die in de pees worden genaaid.  De pees wordt dan aangetrokken tot tegen het bot.  

Dit gebeurt meestal in dagziekenhuis

Complicaties

De meest voorkomende complicaties na een operatieve behandeling zijn eerder zeldzaam.  Een herstelde pees kan opnieuw scheuren.  Om de kans op een herruptuur te verlagen moeten de richtlijnen na de ingreep goed opgevolgd worden.

Andere en weinige voorkomende complicaties zijn problemen met de verdoving, een infectie, frozen shoulder, bloeduitstorting, een slecht helende wonde en schade aan de zenuw.

Revalidatie en herstel

De totale revalidatieduur kan één tot achttien maanden duren. Factoren zoals de leeftijd, algemene conditie en roken spelen hierbij een rol. 

De pees heeft 6 weken nodig om terug op het bot in te groeien.  Tijdens deze periode is het belangrijk om de richtlijnen na de ingreep op te volgen.

• Ondersteuning van de arm met een draagdoek gedurende 4 tot 6 weken
• Pijnmedicatie
• IJskompres
• Toegelaten bewegingen/oefeningen moeten uitgevoerd worden om verstijving van de schouder te voorkomen.
• Na 6 weken mag de arm actief bewegen en zelf optillen
• Na 3 maanden zijn spierversterkende oefeningen toegelaten

Meer informatie?

Hier kan je een artikel uit HLN over rotator cuff scheur terugvinden.