De gebroken schouder
Het bovenarmbeen (humerus) is een lang bot dat loopt van de schouder tot de elleboog. Het bovenste uiteinde
heeft de vorm van een bol (humeruskop) en past in de kom (glenoïd) van het schouderblad. Samen vormen ze het schoudergewricht. Spieren (rotator cuff) zorgen voor de bewegingen en de stabiliteit.
Bij een schouderfractuur is de bol van de humerus gebroken (proximale humerus fractuur). Als de bol uit de kom is, spreekt men van een fractuurluxatie.
Gebroken schouders komen frequent voor en ontstaan meestal door een val op de schouder of op de uitgestrekte arm. Vooral oudere mensen lopen een hoger risico omwille van botontkalking (osteoporose). Bij jongere mensen zijn schouderbreuken vaak het gevolg van een verkeers-of sportongeval.
De intensiteit van het ongeval bepaalt de ernst van de breuk. Dit kan gaan van geen of weinig verplaatsing van de breuk tot fracturen met verplaatsing van meerdere botfragmenten.
Symptomen
- Pijn in de schouder
- Bewegen van de bovenarm is erg pijnlijk
- Zwelling ter hoogte van de breuk
- Blauwe plek ter hoogte van de schouder
Onderzoek en diagnose
De arts zal vragen stellen over het verloop van het ongeval en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Er zal een röntgenfoto gemaakt worden en eventueel ook een CT-scan en een echografie om de ernst van de breuk te bepalen.
Behandeling
De behandeling van een schouderfractuur hangt af van een aantal factoren zoals het type fractuur, de leeftijd (kinderen en jongeren genezen makkelijker) en de algemene toestand van de schouder (kraakbeen, pezen, spieren)
Conservatieve behandeling (zonder operatie)
85% van de schouderbreuken kunnen zonder operatie behandeld worden.
- Pijnmedicatie
- IJsapplicatie ter hoogte van de schouder
- Ondersteuning van de arm door het gebruik van een draagdoek gedurende 6 weken
- Na twee weken wordt kinesitherapie voorgeschreven. Lichte pendeloefeningen (neerhangende arm laten slingeren) om verstijving van het gewricht te voorkomen zijn aangeraden.
- Na een zestal weken mogen lichte weerstand oefeningen uitgevoerd worden om de beweeglijkheid en de kracht van de schouder te herwinnen
Operatieve behandeling
Er wordt gekozen voor een operatie wanneer de botfragmenten te veel verplaatst zijn en de kans groot is dat de fractuur niet geneest met een conservatieve behandeling.
De operatie is dan nodig om blijvende pijn en verlies van beweeglijkheid te voorkomen.
Er zijn twee soorten operatieve behandelingsmethoden.
Osteosynthese materiaal
Het gebruik van osteosynthese materiaal (plaat, schroeven, pen) wordt vooral toegepast bij minder gecompliceerde breuken of bij jongere patiënten (betere botkwaliteit). 
Via een snee aan de voorkant van de schouder zal de chirurg de breuk fixeren met een metalen plaat en schroeven ter hoogte van de buitenzijkant van de humeruskop. Indien de chirurg kiest voor een pen, dan wordt die loodrecht in de schacht van de bovenarm geplaatst. De kop wordt erop vastgezet met schroeven.
De operatie verloopt onder algemene verdoving. Na enkele dagen hospitalisatie kan men naar huis gaan.
Schouderprothese
Een schouderprothese wordt voorgesteld wanneer een humeruskop te veel beschadigd is en de fractuur te ingewikkeld. Dit komt meestal voor bij oudere patiënten.
Er worden twee soorten prothesen gebruikt.
Halve schouderprothese (hemi-prothese)
Er wordt voor deze prothese gekozen voor jonge patiënten met normale rotator cuff pezen.
Tijdens de operatie wordt de gebroken schouderkop verwijderd en vervangen door een metalen kop die vastzit op een steel. De steel wordt gefixeerd in de schacht van het bovenarmbeen. De kom van het schouderblad wordt behouden.
De operatie gebeurt onder algemene verdoving. Na enkele dagen hospitalisatie kan men het ziekenhuis verlaten.
Omgekeerde prothese (reversed prothese)
Wanneer ook de rotator cuff pezen afgescheurd zijn en/of zeer zwak zijn, wordt er gekozen voor een 
omgekeerde prothese. Bij dit type prothese wordt de natuurlijke anatomie veranderd; de kop en de kom worden van plaats gewisseld.
Tijdens de ingreep wordt de schouderkop verwijderd en een kunstkom, die verbonden is met een metalen steel, in de schacht van het bovenarmbot vastgemaakt. In de oorspronkelijke schouderkom wordt een metalen bol vastgeschroefd.
De operatie gebeurt onder algemene verdoving. Na enkele dagen hospitalisatie kan men het ziekenhuis verlaten.
Complicaties
De meest voorkomende complicaties na een operatieve behandeling zijn eerder zeldzaam.
Problemen met de verdoving, een infectie, trombose door langdurig stil te liggen, wondproblemen, frozen shoulder en schade aan een zenuw zijn de meest voorkomende verwikkelingen. Een pseudartrose (slecht helende botfragmenten) en luxatie (schouderprothese uit de kom) zijn ook mogelijke, maar weinig voorkomende, complicaties.
Revalidatie en herstel
De revalidatie na een schouderbreuk bedraagt 3 tot 12 maanden en moet steeds individueel geëvalueerd worden. Oudere en alleenstaande mensen revalideren soms enkele weken in een revalidatiecentrum.
- Pijnstilling
- Elevatie van de arm om zwelling tegen te gaan
- Ondersteuning van de arm met een draagdoek
- Slapen op de geopereerde zijde wordt afgeraden
- Na het plaatsen van een prothese wordt kinesitherapie voorgeschreven om de beweeglijkheid te onderhouden
- Na het plaatsen van osteosynthese materiaal wordt de eerste zes weken rust aangeraden
Na acht weken zijn dagelijkse activiteiten weer mogelijk (na overleg met de chirurg).
De revalidatie en het uiteindelijke resultaat hangen af van de ernst van de breuk, de algemene toestand van de schouder voor het ongeval, de leeftijd, de algemene gezondheid van de patiënt en de revalidatie.
Meer informatie?
Hebt u nood aan een diagnose ? Contacteer ons voor een consultatie door een specialist in schouderaandoeningen?